1. Ποιος είναι ο ρόλος του Κέντρου Προληπτικής Παιδιατρικής «Αμερίκος Αργυρίου» και ποια προγράμματα προσφέρει σε εγκύους και νεογνά;
Το Κέντρο Προληπτικής Παιδιατρικής είναι ένα κέντρο πρότυπο που έχει πρωτοπορήσει στην Κύπρο προσφέροντας μαζικά ανιχνευτικά προγράμματα για ασθένειες που προσβάλλουν το παιδί και ιδιαίτερα το νεογέννητο. Τα προγράμματα προσφέρονται εντελώς δωρεάν, σε όλες ανεξαίρετα τις έγκυες και τα νεογνά της Κύπρου, τόσο στα ιδιωτικά όσο και στα δημόσια νοσηλευτήρια. Το ΚΠΠ εδώ και 35 χρόνια προσφέρει στην κυπριακή κοινωνία υψηλής ποιότητας ανιχνευτικά προγράμματα, ώστε τα παιδιά να έχουν όσο το δυνατό καλύτερο ξεκίνημα στη ζωή τους.
Οι υπηρεσίες του επικεντρώνονται στην προσφορά τριών ανιχνευτικών προγραμμάτων:
· του Προγεννητικού Ελέγχου Νεογνών που διενεργείται στη 10 βδομάδα κύησης της μητέρας με κυριότερη την ανίχνευση του συνδρόμου down. Στα πλαίσια αυτού του προγράμματος εξετάστηκαν από το Κέντρο περισσότερες από 266, 971 έγκυες γυναίκες.
· του Προληπτικού Ελέγχου Νεογνών που στόχο έχει την έγκαιρη διάγνωση ανωμαλιών του μεταβολισμού στα νεογέννητα, όπως είναι υποθυρεοειδισμός που επηρεάζει τη σωματική αλλά και τη νοητική εξέλιξη του παιδιού. Το Κέντρο, σε συνεργασία με την παιδο-ενδοκρινολογική μονάδα του Μακάρειου Νοσοκομείου, προσφέρει κλινική παρακολούθηση των πασχόντων παιδιών. Να πούμε ότι στα πλαίσια αυτού του προγράμματος το Κέντρο εξέτασε περισσότερα από 312,604 νεογέννητα.
· Από το 2004, το Κέντρο προσφέρει ένα τρίτο στη σειρά ανιχνευτικό πρόγραμμα, το Ανιχνευτικό Πρόγραμμα Ακοής Νεογνών με στόχο την έγκαιρη ανίχνευση και διάγνωση της βαρηκοΐας στα νεογνά. Κάτι το οποίο μεγάλη μερίδα του πληθυσμού πιθανόν να μην γνωρίζει είναι ότι πλέον, χάρη στο Κέντρο, δεν υπάρχουν κωφάλαλα παιδιά. Ακόμα και ένα παιδάκι να γεννηθεί βαρήκοο, με την έγκαιρη διάγνωση που γίνεται στο ΚΠΠ αμέσως δίδονται κατάλληλα ακουστικά και το μωρό ακούει και κατ’επέκταση βέβαια θα μιλήσει. Από αυτό το πρόγραμμα έχουν περάσει ήδη περισσότερα από 140,817 νεογνά.
2. Σε ποιο σημείο βρίσκεται η Προληπτική Παιδιατρική στην Κύπρο, σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες; Πώς μπορεί να υπάρξει περαιτέρω εξέλιξη;
Είμαστε ένας από τους λίγους θεσμούς σε όλη την Ευρώπη. Όσο και να ψάξει κανείς είτε σε Ευρωπαϊκό είτε σε παγκόσμιο επίπεδο δύσκολα μπορεί να εντοπίσει φορέα που να καλύπτει με δωρεάν υπηρεσίες υγείας όλους ανεξαιρέτως τους πολίτες της χώρας.
Πέρα από τα πιο πάνω όμως, με τη σωστή στρατηγική, το Κέντρο, σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας και το Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής, έχει προχωρήσει με την επέκταση των προγραμμάτων. Συγκεκριμένα, με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου τον Αύγουστο του 2022, εγκρίθηκε η επέκταση του Προγράμματος Προληπτικού Ελέγχου Νεογνών για άλλα 8 κληρονομικά μεταβολικά νοσήματα. Το εργαστηριακό μέρος ανέλαβαν
από κοινού το Κέντρο Προληπτικής Παιδιατρικής και το Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου.
Το πιο πάνω έργο αλλά και οι πρωτοβουλίες του Κέντρου Προληπτικής Παιδιατρικής προωθούνται επειδή πιστεύουμε ακράδαντα ότι στόχος της χώρας μας θα πρέπει να είναι να διευρύνουμε τους τομείς ελέγχου των ανιχνευτικών προγραμμάτων που γίνονται σήμερα, με την προσθήκη περισσότερων νοσημάτων στο εθνικό ανιχνευτικό πρόγραμμα.
3. Το Κέντρο αποτελεί τον Εθνικό Φορέα Προληπτικής Παιδιατρικής στην Κύπρο. Σε ποιο βαθμό το κράτος ανταποκρίνεται στις ανάγκες του Κέντρου, συμπεριλαμβανομένων και των οικονομικών;
Όπως πολύ ορθά αναφέρετε, το Κέντρο αποτελεί τον εθνικό φορέα που τρέχει τα ανιχνευτικά προγράμματα στην Κύπρο. Δεν είναι απλά ένας φιλανθρωπικός οργανισμός αλλά ένα επιστημονικό κέντρο που παρέχει ιατρικές και κοινωνικές υπηρεσίες σε όλους εθελοντικά.
Ο λόγος που οι υπηρεσίες αυτές προσφέρονται εντελώς δωρεάν είναι για να επιτυγχάνεται η κάλυψη όλου του πληθυσμού ανεξαρτήτως οικονομικών δεδομένων. Εγώ θα τολμούσα να πω ότι μόνο έτσι εκδημοκρατίζουμε την υγεία.
Μέχρι σήμερα καλύπτεται από το κράτος μόνον το 50% του προϋπολογισμού του Κέντρου αλλά μόνο υπό μορφή χορηγίας. Έγκειται δηλαδή στη διακριτική ευχέρεια της πολιτείας κάθε φορά. Το υπόλοιπο ποσοστό του προϋπολογισμού καλύπτεται εθελοντικά με πρωταγωνιστή τον Σύνδεσμο Φίλων του ΚΠΠ. Ένα Σύνδεσμο που θα έλεγα ότι αποτελεί τον πνεύμονα του οργανισμού αφού μέσα από την οικονομική στήριξη που του παρέχει επιτρέπει στο Κέντρο να συνεχίσει να προσφέρει άρτια τις υπηρεσίες του στην κυπριακή κοινωνία. Αυτό γίνεται μέσα από εκδηλώσεις, δράσεις και πρωτοβουλίες.
Ως Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Σύνδεσμος Φίλων τολμώ να πω ότι αισθανόμαστε περηφάνια αλλά και τρομερή ευθύνη.
Αντιλαμβάνεστε λοιπόν ότι τι ΚΠΠ αποτελεί και παράδειγμα προς μίμηση για τη σύμπραξη μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Ή καλύτερα ένα παράδειγμα μοντέλου συνεργασίας τριών πόλων: της πολιτείας, του ιδιωτικού τομέα και της κοινωνίας των ενεργών πολιτών.
Δεν είναι όμως αρκετό αυτό. Είναι επάναγκες η πολιτεία να στηρίξει σε ακόμα μεγαλύτερο βαθμό το Κέντρο και τις υπηρεσίες του έτσι ώστε επιτέλους να αισθάνεται ασφάλεια, οικονομική και άλλως πως, για να μπορεί να είναι επικεντρωμένο και στοχοπροσηλωμένο στα προγράμματα του και την επέκταση του εθνικού ανιχνευτικού προγράμματος της Κύπρου.
4. Έχετε καταθέσει πρόταση νόμου αναφορικά με τα ανιχνευτικά προγράμματα. Τι αφορά και που αποσκοπεί;
Όπως έχω ήδη αναφέρει όλα τα προγράμματα προσφέρονται αφιλοκερδώς και η ύπαρξη του ΚΠΠ βασίζεται στην εθελοντική δράση. Πιστεύω ακράδαντα ότι τέτοια προγράμματα
προγεννητικού, προληπτικού και ελέγχου απαιτούν οπωσδήποτε ένα σοβαρότερο χειρισμό και πλαίσιο. Για το σκοπό αυτό κατέθεσα την πρόταση νόμου για θεσμοθέτηση των προγραμμάτων παιδιατρικής πρόληψης. Συγκεκριμένα, αφορά πρωτοβουλία για θέσπιση νομοθεσίας που να ρυθμίζει τα προγράμματα προγεννητικού ελέγχου, προληπτικού και ανιχνευτικού ελέγχου. Η προτεινόμενη νομοθεσία θεωρείται επιτακτική ανάγκη, αφού σήμερα στην χώρα μας τέτοια νομοθεσία περί νεογνικών και ανιχνευτικών προγραμμάτων ελλείπει, σε αντίθεση με πολλές άλλες χώρες εντός και εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έχουν εισάξει τέτοια προγράμματα στην νομοθεσία τους που στόχο έχουν την έγκαιρη διάγνωση, την πρόληψη και την εξασφάλιση ενός βιοτικού επιπέδου κατάλληλου για την διατήρηση της υγείας.
5. Φέτος το Κέντρο Προληπτικής Παιδιατρικής γιορτάζει 35 χρόνια από την έναρξη λειτουργίας του και ο Νοέμβριος είναι ο μήνας Προληπτικής Παιδιατρικής, ποιό είναι το μήνυμα που θέλετε να στείλετε στον κόσμο, αλλά και στην πολιτεία ως πρόεδρος του ΔΣ του Συνδέσμου;
Ο Νοέμβριος έχει καθιερωθεί ως ο Μήνας της Προληπτικής Παιδιατρικής και στόχος είναι να ενημερώσουμε και να ευαισθητοποιήσουμε όσο το δυνατό περισσότερο κόσμο για το έργο μας και να καλέσουμε τους πολίτες να γνωρίσουν το έργο μας και να γίνουν πρεσβευτές του μηνύματος για την αξία της πρόληψης και ιδιαίτερα όσον αφορά τα παιδιά μας. Σ’αυτό το πλαίσιο ο ρόλος σας ως ΜΜΕ συμβάλει καταλυτικά στη διοχέτευση του μηνύματος που θέλουμε να δώσουμε μέσα από τον μήνα ενημέρωσης.
Θέλουμε ο κόσμος να γνωρίσει το Κέντρο Προληπτικής Παιδιατρικής, να μάθει τα δικαιώματα που έχουν όλοι οι συμπολίτες μας μέσα από τις δράσεις του Κέντρου και να καταλάβει ότι η πρόληψη είναι πολύ πιο σημαντική από τη θεραπεία. Το ΚΠΠ είναι ένα φωτεινό παράδειγμα για το πώς η ιδιωτική πρωτοβουλία στέκεται αρωγός της πολιτείας με τελικούς ωφελούμενους όλα τα νεογέννητα μωρά της Κύπρου. Με συνεργασίες με οργανισμούς, εταιρείες και φορείς, εργαζόμαστε να αναδείξουμε την Προληπτική Παιδιατρική και να χτίσουμε ένα καλύτερο και πιο υγειές μέλλον για την Κύπρο.
Δίνουμε λοιπόν αυτό τον Μήνα το μήνυμα με γνώμονα το παιδί για ένα καλύτερο αύριο. Το ΚΠΠ στα 35 χρόνια ζωής έχει προσφέρει τα μέγιστα. Δεν είναι αυτονόητη η ύπαρξή μας. Η πολιτεία οφείλει να προσφέρει περισσότερα. Σας χρειαζόμαστε δίπλα μας.