- Αναβάθμιση του ρόλου του ΧΑΚ και εξασφάλιση νέων κεφαλαίων ο στόχος
- Είμαι αισιόδοξη ότι με την κατάλληλη προετοιμασία θα υλοποιηθούν ο στρατηγικός σχεδιασμός του οργανισμού και η μελέτη που έχει εγκριθεί
Η συμβολή του ΧΑΚ στην επιχειρηματική και οικονομική ανάπτυξη είναι επιβεβλημένη, αναφέρει σε συνέντευξή της στον «Φ» η αντιπρόεδρος του κυπριακού χρηματιστηρίου Φωτεινή Τσιρίδου και τονίζει την ανάγκη ιδιωτικοποίησης του οργανισμού. «Είμαι αισιόδοξη ότι με την κατάλληλη προετοιμασία θα υλοποιηθεί ο στρατηγικός σχεδιασμός του οργανισμού και η μελέτη που έχει εγκριθεί, κάτι που θα μας οδηγήσει στην αποκρατικοποίηση του ΧΑΚ σε λιγότερο από δύο χρόνια από σήμερα». Η κ. Τσιρίδου μιλάει για το όραμα και εξηγεί ότι «στόχος μας είναι η ουσιαστική αναζωογόνηση της χρηματιστηριακής αγοράς, η αναβάθμιση του ρόλου του ΧΑΚ και η εξασφάλιση νέων κεφαλαίων που θα επιτρέψουν την παροχή ρευστότητας στις παραγωγικές επενδύσεις της χώρας μας. Για να γίνει αυτό, πρέπει να μετατρέψουμε το χρηματιστήριο σε έναν αποτελεσματικό μηχανισμό οικονομικής και επενδυτικής ανάπτυξης, που θα λειτουργεί με επάρκεια και με βάση τα διεθνή πρότυπα».
Η ιδιωτικοποίηση του ΧΑΚ είναι μια παλιά ιστορία. Ξεκίνησε η συζήτηση πριν 15 χρόνια, αλλά δεν προχώρησε, στη συνέχεια επανήλθε με το μνημόνιο το 2013, αλλά πάλι δεν προχώρησε. Τώρα το θέμα είναι ξανά στην ατζέντα. Εκτιμάτε, κ. Τσιρίδου, ότι θα προχωρήσει αυτή τη φορά ή πάλι θα βρεθούν εμπόδια;
Σωστά επισημαίνετε ότι η διαδικασία ιδιωτικοποίησης του Χρηματιστηρίου είναι μια σκέψη που βρίσκεται στο τραπέζι εδώ και χρόνια. Αυτή όμως είναι η πρώτη φορά που ουσιαστικά προχωρά η υλοποίηση αυτού του στρατηγικού σχεδιασμού. Πρόσφατα, ολοκληρώθηκε μελέτη που εκπονήθηκε για τον στρατηγικό σχεδιασμό του ΧΑΚ και λήφθηκε στα πλαίσια αυτά η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου για υλοποίηση του, με σκοπό να μπορέσει να αναπτυχθεί περαιτέρω ο χρηματιστηριακός θεσμός, μέσα σε ένα εκσυγχρονισμένο καθεστώς λειτουργίας. Η διαδικασία αυτή είναι σε μεγάλο βαθμό απαιτητική και τεχνικά εξειδικευμένη. Χρειάζεται να γίνουν προσεκτικοί χειρισμοί, ώστε το όφελος για την Κύπρο και το επενδυτικό της περιβάλλον να είναι το μέγιστο δυνατό. Η συμβολή του ΧΑΚ, εξάλλου, στην επιχειρηματική και οικονομική ανάπτυξη είναι επιβεβλημένη. Η Κύπρος, όπως κάθε άλλη ανεπτυγμένη χώρα παγκοσμίως, χρειάζεται να διαθέτει μία ανεπτυγμένη εγχώρια χρηματιστηριακή αγορά, η οποία να συνιστά ένα ουσιαστικό εργαλείο ανάπτυξης των επιχειρήσεων και άντλησης των απαραίτητων κεφαλαίων εκ μέρους τους. Μέσω της ανάπτυξης του Χρηματιστηρίου, θα πρέπει οι επενδυτές να έχουν από τη μία την ευχέρεια επένδυσης σε ένα πιο διευρυμένο αριθμό αξιόλογων εταιρειών, ειδικότερα στην παρούσα περίοδο των μηδενικών σχεδόν επιτοκίων καταθέσεων και από την άλλη να διαφοροποιηθεί η υφιστάμενη κατάσταση, όπου μεγάλο μέρος των επενδύσεων σήμερα γίνονται στο εξωτερικό, με συνέπεια το κυπριακό χρήμα να μην μένει στη χώρα μας. Είμαι αισιόδοξη ότι με την κατάλληλη προετοιμασία θα υλοποιηθούν ο στρατηγικός σχεδιασμός του οργανισμού και η μελέτη που έχει εγκριθεί, κάτι που θα μας οδηγήσει στην αποκρατικοποίηση του ΧΑΚ σε λιγότερο από δύο χρόνια από σήμερα.
Σε ποιο οικονομικό – επιχειρηματικό περιβάλλον θα προωθηθεί η ιδιωτικοποίση και πόσο μπορεί να επηρεάσει αρνητικά η σημερινή δύσκολη κατάσταση;
Δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε το δύσκολο περιβάλλον μέσα στο οποίο πραγματοποιείται μια τέτοια διαδικασία. Η πανδημία έχει φέρει ριζικές αλλαγές στο επενδυτικό κλίμα. Σταθερές πολλών ετών έχουν αναθεωρηθεί και ακόμη και οι πιο ισχυροί παράγοντες κλονίζονται. Όλοι οι επενδυτικοί κλάδοι έχουν επηρεαστεί και αυτό πρέπει να το έχουμε υπόψη μας.
Όλοι οι φορείς, αρμόδιες Αρχές, επιχειρηματίες, θα πρέπει να στηρίξουν την προσπάθεια αυτή που γίνεται για υλοποίηση του Στρατηγικού Σχεδιασμού, προς αναζωογόνηση της χρηματιστηριακής αγοράς, ώστε να αποκομιστούν όλα τα ανάλογα οφέλη. Διεθνώς, παρόλα τα προβλήματα και εξωγενείς συνθήκες που κατά καιρούς επηρέασαν σημαντικά και αρνητικά τα χρηματιστήρια, η πολιτεία κάθε ανεπτυγμένης οικονομίας στηρίζει δυναμικά το χρηματιστήριο της, για να επιφέρει τα προσδοκώμενα οφέλη στις επιχειρήσεις και στην οικονομία της. Αντίστοιχα και στην Κύπρο, θα πρέπει πλέον να δούμε μπροστά για το Χρηματιστήριο και να αξιοποιηθεί με ουσιαστικό τρόπο.
Ο ορίζοντας για ιδιωτικό ΧΑΚ είναι το 2022. Θα μπορέσει να γίνει πόλος έλξης ξένων εταιρειών ή θα μείνει ένα τοπικό χρηματιστήριο χωρίς ρευστότητα;
Με βάση το χρονοδιάγραμμα που έχει καθοριστεί και αποφασιστεί, η διαδικασία προβλέπεται να ολοκληρωθεί μέχρι τον Ιούνιο του 2022. Στο στάδιο που βρισκόμαστε σήμερα, διενεργείται ο διαγωνισμός-πρόσκληση ενδιαφέροντος για τους τεχνικούς συμβούλους και τους εμπειρογνώμονες, ώστε στη συνέχεια να υλοποιηθεί το βασικό κομμάτι του Στρατηγικού Σχεδιασμού. Με τη συνδρομή των κατάλληλων συνεργατών, θα μπορέσουμε να έχουμε μια ομαλή μετάβαση στη νέα εποχή που θα θωρακίζει το Χρηματιστήριο και θα καθιστά την Κύπρο πόλο έλξης και hub – κεντρικό σημείο περιφερειακής αναφοράς – ενός βιώσιμου επενδυτικού ενδιαφέροντος. Η χώρα μας στοχεύει να διαδραματίσει έναν περιφερειακό ρόλο στο χρηματοοικονομικό οικοσύστημα και για να γίνει αυτό είναι προαπαιτούμενο μια σύγχρονη χρηματιστηριακή αγορά.
Προσβλέπουμε ότι τα πλεονεκτήματα που φέρει η Κύπρος και η οικονομία της, καθώς και το γεγονός ότι το Χρηματιστήριο είναι μία αγορά κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που λειτουργεί στα αυστηρά πρότυπα της Ένωσης, θα καταφέρει να ελκύσει το ενδιαφέρον στρατηγικών συνεργατών εγνωσμένου κύρους, με την τελική επιλογή να προσδίδει στο ΧΑΚ προστιθέμενη αξία.
Είμαι σίγουρη ότι με τους εγνωσμένης αξίας συμβούλους που θα επιλεγούν, θα καταφέρουμε να προσδώσουμε στο ΧΑΚ προστιθέμενη αξία και μια ποιοτική αναβάθμιση μέσω της τεχνογνωσίας. Όπως ισχύει σε κάθε ανεπτυγμένο κράτος, το Χρηματιστήριο κάθε χώρας μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά στην οικονομική ανάπτυξη και να καταστεί ένα σημαντικότατο εργαλείο χρηματοδότησης και ανάπτυξης, το οποίο να αξιοποιείται επαρκώς από την επιχειρηματική και την επενδυτική κοινότητα.
Ο ρόλος του χρηματιστηρίου απέτυχε, γιατί ουσιαστικά δεν είναι το μέσο για άντληση ρευστότητας. Πιστεύετε ότι με την ιδιωτικοποίηση μπορεί να αλλάξει αυτό;
Ας είμαστε ειλικρινείς: η Κύπρος, η οικονομία της και οι επενδυτές, που έχουν δείξει αποδεδειγμένα την εμπιστοσύνη τους στις εισηγμένες εταιρείες του ΧΑΚ, αξίζουν κάτι καλύτερο. Αξίζουν ένα σύγχρονο και βιώσιμο εργαλείο χρηματοδότησης και ανάπτυξης, που θα μπορούν να το αξιοποιήσουν στο έπακρο. Αισιοδοξώ ότι, με την εξεύρεση του κατάλληλου στρατηγικού τεχνικού συμβούλου, θα οδηγηθούμε στην αποκρατικοποίηση με τους καλύτερους δυνατούς όρους και στην αλλαγή αυτού του κλίματος.
Στόχος μας είναι η ουσιαστική αναζωογόνηση της χρηματιστηριακής αγοράς, η αναβάθμιση του ρόλου του ΧΑΚ και η εξασφάλιση νέων κεφαλαίων που θα επιτρέψουν την παροχή ρευστότητας στις παραγωγικές επενδύσεις της χώρας μας. Για να γίνει αυτό, πρέπει να μετατρέψουμε το χρηματιστήριο σε έναν αποτελεσματικό μηχανισμό οικονομικής και επενδυτικής ανάπτυξης, που θα λειτουργεί με επάρκεια και με βάση τα διεθνή πρότυπα.
Η διοίκηση του ΧΑΚ εγγυάται την ομαλή μετάβαση στη νέα εποχή και είμαι σίγουρη ότι φαινόμενα του παρελθόντος, που πιθανώς τσαλάκωσαν την επενδυτική μας εικόνα, δε θα επαναληφθούν.
Αντί να βλέπουμε εταιρείες να θέλουν να εισαχθούν στο ΧΑΚ, βλέπουμε εταιρείες που φεύγουν, ίσως γιατί δεν έχουν λόγο να παραμείνουν ή δεν μπορούν να επωμιστούν το κόστος της διαφάνειας, με τον Κώδικα Εταιρικής Διακυβέρνησης. Θα ανατραπεί αυτή η κατάσταση;
Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, το Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου, λόγω διαχρονικών μακροοικονομικών και εταιρικών προβλημάτων που προέκυψαν, επηρεάστηκε δυσμενώς σε σημαντικό βαθμό και δεν μπόρεσε να συνεισφέρει, με βέλτιστο και αποτελεσματικό τρόπο, στην ανάπτυξη των επιχειρήσεων και της οικονομίας ευρύτερα. Στα πλαίσια υλοποίησης του στρατηγικού αυτού σχεδιασμού, το Χρηματιστήριο θα μπορούσε να λάβει προστιθέμενη αξία μέσω νέων ρυθμίσεων που θα εφαρμοστούν και να επωφεληθεί ανάλογα, διευρύνοντας τις προοπτικές του για στρατηγικές συνεργασίες με επενδυτές – συνεργάτες. Λαμβάνοντας υπόψη και τις αντίστοιχες τρέχουσες συνθήκες που επικρατούν διεθνώς, είναι πλέον επιβεβλημένο ότι το Χρηματιστήριο θα πρέπει να αναβαθμιστεί στο ρόλο που του αρμόζει, ως ένα πλαίσιο άντλησης νέων κεφαλαίων και διοχέτευσης της αναγκαίας ρευστότητας στις πιο παραγωγικές επενδύσεις του τόπου.
Το Χρηματιστήριο χαρακτηρίζεται από αυξημένη διαφάνεια και είναι εποπτευόμενο με αυστηρά πλαίσια από τις Αρχές, βάσει κι’ όλων των νέων ευρωπαϊκών οδηγιών. Επίσης, οι συμμετέχοντες – συντελεστές της αγοράς, προβαίνουν αντιστοίχως σ’ όλους τους νόμιμους ελέγχους των επενδυτών που δραστηριοποιούνται στην αγορά, βάσει των διεθνών πρακτικών και νομοθεσιών.
Στα πλαίσια αυτά, η πολιτεία θα πρέπει πλέον να στηρίξει το χρηματιστηριακό οικοδόμημα και θα πρέπει να δοθούν τα αναγκαία κίνητρα σε νέες εταιρείες και επενδυτές, για να επιλέξουν αντίστοιχα την εισαγωγή τους στο Χρηματιστήριο και τις επενδύσεις σ’ αυτές. Για να μπορέσουμε ως χώρα να προσελκύσουμε, μεταξύ άλλων και διεθνείς επενδυτές, θα πρέπει να διαθέτουμε ένα δυνατό Χρηματιστήριο, με επαρκή ρευστότητα, που θα συμβάλει αποφασιστικά στο να αναπτυχθεί η Κύπρος ως επενδυτικός προορισμός.
Στον στρατηγικό αυτό σχεδιασμό, στοχεύεται μεταξύ άλλων, όπως αξιόλογες μεγάλες κυπριακές επιχειρήσεις, μικρού μεγέθους αλλά δυναμικές εταιρείες, νεοφυείς εταιρείες (start-ups), επιχειρήσεις μεγάλων αναπτυξιακών έργων, καθώς και έργων υποδομών και δημοσίου συμφέροντος, αναζητήσουν το δρόμο τους για περαιτέρω ανάπτυξη, μέσω του ΧΑΚ, με ταυτόχρονο συνεπώς αποτέλεσμα τη διεύρυνση του επενδυτικού προϊόντος του ΧΑΚ.
Προτάσεις για κίνητρα ένταξης νέων εταιρειών
Ποιες αλλαγές θα προωθηθούν το επόμενο διάστημα, στο πλαίσιο της ενίσχυσης του θεσμού και της προσέλκυσης νέων εταιρειών;
Ταυτόχρονα με την προώθηση του στρατηγικού σχεδιασμού του ΧΑΚ, ως συμβούλιο επιμένουμε και προωθούμε πολλές αλλαγές που πρέπει να γίνουν τόσο σε επίπεδο κόστους, όσο και σε επίπεδο κινήτρων. Για παράδειγμα, έχουμε κάνει εισηγήσεις για μείωση του υφιστάμενου ποσοστού της έκτακτης αμυντικής εισφοράς επί των μερισμάτων που διανέμουν οι εισηγμένες εταιρείες. Κάτι τέτοιο θα αυξήσει το επενδυτικό ενδιαφέρον και ενδεχομένως θα ελκύσει νέες κερδοφόρες εταιρείες. Ένα άλλο κίνητρο είναι ο μειωμένος φορολογικός εταιρικός συντελεστής κατά τα πρώτα χρόνια μετά την εισαγωγή μιας εταιρείας στο ΧΑΚ, κάτι που θα οδηγήσει σε διασπορά του κεφαλαίου τους και σε διευρυμένη μετοχική συμμετοχή. Έχουμε ζητήσει, επίσης, τη φορολογική έκπτωση επί του ποσού που δαπανά ένας επενδυτής για την αγορά μετοχών νεοεισερχόμενων εταιρειών.
Όλα τα παραπάνω αναμφίβολα αποτελούν κίνητρα είτε για την παραμονή, είτε για την είσοδο νέων εταιρειών στο ΧΑΚ. Σε κάθε περίπτωση, όμως, δεν μπορούμε να κάνουμε εκπτώσεις σε θέματα διαφάνειας.
Επιπλέον, θα ήθελα να σημειώσω ότι το Χρηματιστήριο έχει αναπτύξει ουσιαστικές πρωτοβουλίες και δραστηριότητες και σε άλλους τομείς και υπηρεσίες, όπως για παράδειγμα στον τομέα της ενέργειας (εκπλειστηριασμούς δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου, συμμετοχή στο Ελλαδικό Χρηματιστήριο Ενέργειας κ.α.), σε καινοτόμες υπηρεσίες, όπως π.χ. στην παροχή ηλεκτρονικών υπογραφών, στη σύσταση αγορών για να καλύπτουν διαφορετικές επιχειρηματικές ανάγκες, καθώς και στην παροχή ενός ευρύτατου φάσματος υπηρεσιών που αφορούν στο Κεντρικό Αποθετήριο / Μητρώο του, προς τους επενδυτές και συντελεστές της αγοράς.
Εμπειρία στα διοικητικάσυμβούλια ημικρατικών
Πρόσφατα ανακοινώθηκε ότι αναλαμβάνετε Συντονίστρια της Ομάδας Παραγωγής Πολιτικής του ΔΗΣΥ για τους Δημόσιους Οργανισμούς. Τι να περιμένουμε να δούμε από εσάς;
Η εμπειρία μου στα διοικητικά συμβούλια ημικρατικών οργανισμών μού επιτρέπει να έχω καθαρή εικόνα για τις μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται να γίνουν στους οργανισμούς μας. Μέσα από μεθοδική δουλειά και αποτελεσματικές συνεργασίες, οι Ομάδες Παραγωγής Πολιτικής του Συναγερμού θα επεξεργαστούν φρέσκες ιδέες και θα καταθέσουν τεκμηριωμένες και ορθολογικές προτάσεις για τους οργανισμούς, με στόχο την ουσιαστική αναβάθμισή τους και τη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητά τους. Σύντομα θα αρχίσει ένας γόνιμος διάλογος με τους αρμόδιους φορείς, για να αποκτήσουμε αποκρυσταλλωμένη άποψη για τις προκλήσεις και την παρούσα κατάσταση.
Είμαι σίγουρη ότι με σκληρή δουλειά θα δικαιώσω την εμπιστοσύνη της ηγεσίας του κόμματος, την οποία και ευχαριστώ για την τιμή που μου έκανε. Ο Συναγερμός πήρε μια στρατηγική απόφαση πέρυσι το καλοκαίρι και το άνοιγμα στην κοινωνία αποτελεί απόδειξη της φιλοσοφίας μας: δουλεύουμε μαζί με την κοινωνία, για την κοινωνία.
Εισαγωγή νέων εταιρειών στο ΧΑΚ και το καθεστώς των εργαζομένων
Παρά το γεγονός ότι τα ακίνητα έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην οικονομία του τόπου, δεν είδαμε εταιρείες real estate να είναι εισηγμένες στο ΧΑΚ. Αν αλλάξει το ιδιοκτησιακό καθεστώς, μπορεί να δούμε κάτι τέτοιο;
Ένα από τα βασικά πλεονεκτήματα της επερχόμενης αποκρατικοποίησης είναι η αναβάθμιση του ρόλου του ΧΑΚ και -κυρίως- η θωράκισή του με εμπιστοσύνη και δυναμισμό. Ελπίζω πως στο νέο κεφάλαιο της ιστορίας του ΧΑΚ θα δούμε περισσότερη διαφοροποίηση και επιλογές. Πρέπει να διευρύνουμε το ΧΑΚ, με την εισαγωγή νέων εταιρειών αξιόλογου μεγέθους και επαρκούς κερδοφορίας, που έχουν μια αξιοπρόσεκτη δραστηριοποίηση στη χώρα. Πρέπει να δούμε γιατί κάποιες από αυτές δεν είναι σήμερα εισηγμένες. Εξετάζουμε όλες τις παραμέτρους κι όλα εκείνα τα κίνητρα που πρέπει να δοθούν για να δημιουργήσουμε ένα πιο ανταγωνιστικό προϊόν για τις εταιρείες και τους επενδυτές. Στο Χρηματιστήριο έχουν ήδη εισαχθεί αριθμός εταιρειών του κλάδου αυτού (τέσσερις εταιρείες στη Ρυθμιζόμενη Αγορά και 10 εταιρείες στη ΝΕΑ αγορά). Ωστόσο, ως προανέφερα, το προϊόν του Χρηματιστηρίου, περιλαμβανομένου και του τομέα αυτού, θα πρέπει να διευρυνθεί περαιτέρω και να ανανεωθεί με νέες εταιρείες. Στις σημερινές συνθήκες, σε τέτοιες εταιρείες χρειάζεται να δοθούν ορισμένα νέα φορολογικά και άλλα κίνητρα για να εισαχθούν στο Χρηματιστήριο.
Ένα από τα θέματα που απασχολεί συνήθως στις περιπτώσεις ιδιωτικοποιήσεων είναι οι εργασιακές σχέσεις. Πόσο θα αλλάξουν στο ΧΑΚ και τι θα γίνει με τους εργαζόμενους;
Βασικός μας στόχος, σε αυτό το στάδιο, είναι να έχουμε μια ομαλή και αποδοτική διαδικασία αποκρατικοποίησης. Σε αυτή τη φάση, πρέπει να δούμε τη μεγάλη εικόνα και το όραμά μας: ένας ασφαλές, φερέγγυο, σύγχρονο και βιώσιμο Χρηματιστήριο, που θα υποβοηθήσει και θα υποστηρίξει τον ρόλο που θέλει να επιτελέσει η Κύπρος στην περιφέρεια.
Προφανώς, οι εργασιακές σχέσεις είναι ψηλά στις προτεραιότητές μας, όπως συμβαίνει σε τέτοιου είδους διαδικασίες. Θα ακολουθηθούν οι προβλεπόμενες από τη νομοθεσία διαδικασίες που θα εξασφαλίζουν τις αμοιβαία αρτιότερες λύσεις, έτσι ώστε από τη μία να μην αδικηθεί κανένας απολύτως εργαζόμενος και από την άλλη να συνεχίσει το Χρηματιστήριο απρόσκοπτα τις εργασίες και την υλοποίηση των αναπτυξιακών σχεδιασμών του.
Διαβάστε περισσότερα εδώ.