Με μισό αιώνα τουρκικής κατοχής να στοιχειώνει την κάθε πτυχή της καθημερινότητας μας και υπό τη διαρκή ανασφάλεια ενός ρευστού και αβέβαιου παγκόσμιου οικονομικού σκηνικού, το εφιαλτικό σενάριο μιας νέας οικονομικής κρίσης, δυστυχώς, παραμένει μια διαρκής απειλή.
Ανασκοπώντας την οικονομική ιστορία του κυπριακού κράτους από την ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας μέχρι και σήμερα, τρεις είναι οι σταθμοί που στιγμάτισαν την πορεία της κυπριακής Οικονομίας και κατ’ επέκταση, την καθημερινότητα του κάθε πολίτη. Οικονομικές κρίσεις, που τραυμάτισαν το βιοτικό επίπεδο της κυπριακής κοινωνίας και στοίχισαν στην οικονομική ευημερία της χώρα μας.
Αρχικά με την ταραχώδη περίοδο του 1963-1964 και τις διακοινοτικές συγκρούσεις, εν συνεχεία με την τουρκική εισβολή του 1974 και όλα τα τραγικά συνεπακόλουθα του πολέμου και της συνεχιζόμενης τουρκικής κατοχής, και προσφάτως με την οικονομική κρίση του 2012 που οδήγησε την κυπριακή οικονομία σε βαθιά ύφεση και υπό επιτήρηση.
Κρίσεις με σημαντικές επιπτώσεις στη ζωή των Κυπρίων, ιδιαίτερα των ανθρώπων της μεσαίας τάξης και των πιο ευάλωτων οικονομικών συμπολιτών μας.
Στο ερώτημα «τι μπορώ να κάνω εγώ για να προστατευτώ», μαγικές απαντήσεις δεν υπάρχουν. Υπάρχει κάτι που «ξεκλειδώνει» τις λύσεις κι αυτό είναι η ικανότητα διαχείρισης των οικονομικών μας και η γνώση βασικών (χρηματο)οικονομικών εννοιών. Αυτό που σε δύο λέξεις, δηλαδή, ονομάζεται χρηματοοικονομικός αλφαβητισμός (financial literacy).
Το διάστημα αυτό βρίσκεται σε εξέλιξη η ετήσια παγκόσμια εκστρατεία ενημέρωσης Global Money Week (Παγκόσμια Εβδομάδα Χρήματος) που πραγματοποιείται από 18 έως 24 Μαρτίου. Στόχο έχει την ευαισθητοποίηση και την ενδυνάμωση των νέων με τις απαραίτητες χρηματοοικονομικές γνώσεις, δεξιότητες και συμπεριφορές οι οποίες θα τους επιτρέψουν να λαμβάνουν ορθολογικές χρηματοοικονομικές αποφάσεις, ώστε να επιτύχουν οικονομική ευημερία.
Η βασική κατανόηση των οικονομικών εννοιών και διαδικασιών, όπως η κατάρτιση προϋπολογισμού, η αποταμίευση και η επένδυση, είναι απαραίτητη για τη βιώσιμη οικονομική δραστηριοποίησή μας μέσα σε ένα κοινωνικό σύνολο. Με σωστή εκπαίδευση και την κατάλληλη κατάρτιση πετυχαίνουμε τη λήψη αποφάσεων ενημερωμένα και χτίζουμε οικονομικά ανθεκτικές κοινότητες και νοικοκυριά. Με αυτόν τον τρόπο, αποκτούμε χρηματοοικονομική παιδεία, εντασσόμαστε πιο αρμονικά στο οικονομικό σύστημα και βοηθούμε στο να μετριαστούν οι κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες.
Οι βάσεις για όλα τα παραπάνω χρειάζεται να μπουν από νωρίς, ακόμα και από την παιδική ηλικία. Σε χώρες του εξωτερικού, αυτό δεν είναι δεδομένο. Είναι καιρός να το εφαρμόσουμε και στην Κύπρο. Η Εθνική Στρατηγική Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού και Χρηματοοικονομικής Παιδείας του 2022 είναι έργο ΔΗΣΥ. Σήμερα χρειαζόμαστε την άρτια εφαρμογή της ώστε να δούμε τα αποτελέσματά της και να την αξιολογήσουμε.
Σήμερα, 12 χρόνια σχεδόν μετά το μεγάλο μας κραχ, οι Κύπριοι είναι περισσότερο μορφωμένοι πάνω στα οικονομικά. Και οι μελλοντικές γενιές θα είναι ακόμη περισσότερο, αρκεί να το προσπαθήσουμε συλλογικά και μεθοδικά.
*Βουλευτής ΔΗΣΥ-Δικηγόρος